emocións Archives - Psicólogo Lugo

Loito. É Nadal e hai unha cadeira vacía | Psicólogo Lugo

Temos o Nadal enriba. As luces nas rúas, os anuncios de televisión, os escaparates, os productos típicos destas datas… O mundo non se detén ainda que ti esteas de loito.

Loito en Nadal

Para moita xente estas festas son un motivo de ledicia, de reencontro. Pero para as personas que sufriron algunha pérdida, coma ti, é un momento moi duro, por ser precisamente a época na que máis notas as ausencias. Reunirse arrededor dunha mesa na que esa cadeira vacía é tan evidente, aflíxete e énchete de añoranza. Non te castigues por sentirte mal, é completamente natural.

Trátase dunha data moi emotiva. Seguramente albergues na túa memoria mometos felices da túa infancia. Pero co paso dos anos, inevitablemente, sumáronselles outros recordos máis duros. Ademáis de acordarte da ilusión coa que esperabas aos Reis Magos, é posible que agora tamén evoques a pérdida dos avós, cecais da parella, un pai, unh irmá, un fillo, tal vez unha filla… Como non sentir nostalxia?

A veces o Nadal tamén te conecta con esas cousiñas que non lograches, cos pequenos ou grandes disgustos da vida: rupturas, peleas, desilusións, enfados, separacións, distanciamentos… Todo axuda a que o sentimento de abatemento se instale en ti.

O que os demáis esperan de ti

Con moita frecuencia familiares e achegados empúrrante, presiónante ou pídenche que tires adiante, que ainda que sexa que o fagas por eles/as. E ti que por dentro estás destrozado/a, non tes forzas nin ganas de nada, pero tampouco queres arruinarlles as festas. Que fas? Como actúas?

O meu consello é que fagas o que che apeteza, sempre e cando non sexa quedarte solo/a e illado/a. Se queres mandar ao corno o Nadal, mándao. Se non che apetece celebrar ou acudir a unha cea ou comida, non vaias. Se non queres poñer a árbore de Nadal, non a poñas. Si che apetece facer unha pequena escapada, faina. Ti mellor ca ninguén coñece as túas necesidades.

Se che din “sa deberías estar ben”, “xa pasou moito tempo”, “a vida sigue”, etc. Non lle lo tomes a mal, esas persoas desexanche o mellor, que non o expresen da forma máis adecuada ou non acaben de comprenderte, non significa que non te queiran.

Acepta o teu loito

Non fagas como que non pasa nada, así que non intentes fuxir das túas emocións nin dos teus recordos. Se tes que chorar, chora. Non te sintas mal por botar de menos a alguén, que non che dea medo emocionarte.

Psicóloga Lugo

Janet Díaz

Bibliografía

Instituto IPIR

Os celos | Psicólogo Lugo

Os celos poden presentarse en calquera relación: entre irmáns, amigos/as, compañeiros/as de traballo ou estudios, etc. Pero onde máis dano fan é no mundo da parella, e sobre estes últimos vou a escribir hoxe.

Que son os celos

Son unha resposta emocional que xorde cando unha persoa percibe unha ameaza (sexa real ou imaxinaria) hacia algo que considera propio, neste caso, hacia a súa parella.

Cando tes a sospeita infundada de que a túa parella se interesa por outra persoa, os celos se apoderanse de ti. Nese intre deixas de percibir a realidade tal e como é, xa que te centras en descubrir a posible traición e tes como obxetivo desenmascarar ao teu querido/a infiel (ainda que non o sexa). Se hai que chantaxear, espiar, invadir a vida privada do outro, hackear a conta do caralibro ou manipular, pois faise. O fin xustifica os medios. Ou tal vez non…

Celos son puñales que se clavan…

Os celos están á orde do día e é un tema que podemos atopar en moitísimas cancións, libros ou películas. Si, os celos son unha resposta emocional moi habitual, pero habitual non quere dicir que sexa boa. Que quede clarito, clarinete: ter celos non ten NADA de positivo.

Confianza

Un pilar básico nas relacións de parella é a confianza. A medida que os celos aparecen, a desconfianza aumenta. E sen confianza non hai amor.

De que sirve que a túa parella sexa sincera e fiel se ti non a cres? Dará igual o que faga ou diga, ti estarás de mal humor, desconfiando, refunfuñando, botandolle cousas á cara… E ao final o teu peor pesadelo acabarase cumprindo: a relación romperase, pero non por posibles terceiras persoas, senon porque ti mesmo/a o favoreciches co teu comportamento.

Control

“Con quen falas?”, “a onde vas así vestido/a?”, “non me gusta que salgas sen min”, “quero que te poñas guapo/a só para min”, “por que miraches a esa persoa?”, etc.

Non podes controlar a ninguén por moitas inseguridades que teñas, salvo que o/a metas nunha gaiola ou o/a teñas atado/a en corto.

Namóraste dunha persoa libre, así que non pretendas cambiala ou limitarlle a súa liberdade. A non ser que queiras ter ao lado a un cadeliño/a faldeiro que non se atreva nin a atar os cordóns dos zapatos sen permiso. Ou selo ti.

Mitos

Se ten celos, é que me quere

Isto é máis falso co máster de Cifuentes.

Os celos non son ningunha expresión de amor. De feito, os celos non teñen nada que ver co amor, senon co desexo de posesión. A MIÑA parella, o MEU marido, a MIÑA moza, o MEU rapaz… E non fará falla que diga que o feito de considerar que as persoas son unha propiedade é bastante enfermizo.

Quérote e necesítote

Outra vaca no millo.

A pesar de ser unha frase que se pode escoitar con moitísima facilidade en cancións pastelosas, película cursis, poemas, series ou novelas románticas. Iso de “necesitar” é absurdo. Que necesitamos realmente para vivir? Comer, respirar, dormir, ir ao baño e pouco máis.

Se pensas que necesitas a túa parella, sinto decirche que eres unha persoa emocionalmente dependente. A frase correcta é: quérote, pero non te necesito. Ti es un ser independente e á outra persoa quérela, escóllela, ámala, pero non a necesitas para vivir nin sentirte completo/a. Iso de sen ti morro é unha patraña (ao final do artigo deixo un link cunha entrada que fixen fai uns meses sobre o mito da media laranxa).

Pide axuda

Si a túa parella é celosa, ti non podes facer nada para que deixe de selo. Que non se che pase pola cabeza empezar a autolimitarte para que el/ela non se enfade.

Se o/a celoso/a es ti, a veces é necesario acudir a un psicólogo. En moitas ocasións, detrás dese temor á pérdida do ser amado, á infidelidade ou ao abandono, hai medo á soidade, baixa autoestima, inseguridades ou crenzas irracionais sobre o amor.

Recapacita

Quere a túa parella coa man aberta. Se a pechas moi forte para que non se vaia do teu carón…

Non saberás se a túa parella está contigo porque quere ou porque non pode marchar.
Máis tarde ou máis cedo cansaraste de apretar e acabaredes danados os/as dous/dúas.

Non esquezas que os celos patolóxicos con demasiada frecuencia acaban en maltrato, xa sexa psicolóxico ou físico (ou ambos).

Link:

Existe realmente a media laranxa?

Psicóloga Lugo

Janet Díaz

Cando o corpo che fala |Psicóloga Lugo

O corpo fálanos, a veces escoitámolo e outras moitas ignorámolo…

Comezo con preguntas

Admites que o corazón se che aceleraba cando vías ao teu namorado/a nas primeiras citas?

Aceptas que os poros da túa pel expelen suor cando estás moi nervioso/a, que che tremen as mans e que incluso tes náuseas?

Decátaste de que cando te asustas o corpo se che bloquea?

Recoñeces como ante unha situación de estrés che doe a cabeza?

Notas que cando estás enfadado/a alzas a voz case sen querelo?

Observaches que andas máis despacio e con máis pesadez cando estás triste?

Se es algo observador/a seguramente respostaches cun si á maioría destas cuestións (ou a todas). Pero sospeito que en outras moitas situacións non recoñeces como reacciona o teu corpo ante as emocións. Tranquilo/a, non che acontece só a ti.

A mente inflúe no teu corpo

As bágoas son unha resposta fisiolóxica a un sentimento (exceptuando as que nos afloran ao picar cebola). Un simple recordo pode facerche chorar, ainda que tamén pingarás se estás moi triste ou se estás moi moi contento/a. As emocións que sintes ao escoitar esa canción ou ao mirar aquela fotografía, fan que brote auga salgada dos teus ollos. Extraordinario, verdade? E se o queres facer a posta, non che sae!

A vergoña ou a intensa ledicia poden facer que te poñas colorado/a coma un tomate (hoxe deume coas verduras). Que curioso que estas emocións provoquen por si soas que os vasos sanguíneos da túa cabeza e pescozo se dilaten e se enchan de sangue. E todo sen ti pretendelo!

O teu corpo expresa as emocións de diversas formas. E hai reaccións corporais moitísimo máis espectaculares ca un leve rubor ou ca unhas bágoas derramadas.

A somatización

A somatización é un proceso mediante o cal experimentamos síntomas físicos provocados por motivos psicolóxicos, é dicir, é a expresión física do malestar psíquico. Aos meus pacientes acostumo a decirlles que o corpo berra o que a boca cala…

Somatizacións máis comúns

As somatizacións poden afectar a calquera parte do corpo, e algunhas das máis habituais son:

Dores: de cabeza, de espalda, de peito, articulares, ao ouriñar, etc.
Síntomas cardiorrespiratorios: palpitacións, presión no peito, sensación de afogo…
Problemas gastrointestinais: náuseas, vómitos, diarrea, gases, hinchazón de estómago…
Síntomas neurolóxicos: pérdida de equilibrio, sensación de debilidade, espasmos musculares, sensación de dificultade para deglutir ou tragar, etc.
Fatiga ou cansancio crónico
Disfuncións sexuais: problemas de erección, dor nos órganos sexuais durante o sexo, exaculación precoz, falta de apetencia, etc.

Orixe psicolóxica, manifestación física

As afliccións emocionais quedan ocultas ao experimentar malestar físico, por iso non se acostuma a buscar unha explicación psicolóxica e se tira máis de médico de cabeceira. De media, un tercio das persoas que acoden a atención primaria presentan síntomas que, médicamente, son indescifrables. Non estou decindo que tódolos síntomas sen explicación médica sexan somáticos. Hai enfermidades pasaxeiras que non aparecen nos análises rutinarios. Tamén hai enfermidades que sobrepasan os límites do coñecemento científico. E nin que dicir dos recortes en Sanidade. Sen embargo, entre as persoas con síntomas físicos sen causa orgánica hai un amplio grupo no que a somatización é a resposta.

Aceptemos o poder da mente sobre o corpo

Se tes unha cefalea para a que os médicos non atopan explicación, pásaseche pola cabeza acudir ao psicólogo?

Se experimentas dixestións difíciles non existindo razóns médicas para elas, pides cita para a psicóloga?

Se sintes palpitacións e che descartaron problemas cardiacos, pásaseche pola cabeza ir a xunto do psicólogo?

Se o urólogo che dixo que non tes ningún problema físico que motive os problemas de erección, vas á psicóloga?

Síndrome do Intestino Irritable

Ata o momento, a única causa identificada como estable en tódalas persoas con colon irritable son os altos niveis de estrés. Esta enfermidade gastrointestinal crónica caracterízase por fortes dores abdominais e/ou alteracións no ritmo intestinal, sin que exista ningún tipo de causa infecciosa ou alteracións morfolóxicas ou metabólica que poidan xustificar ditos síntomas. E cantas persoas que padecen este cadro patolóxico acoden ao psicólogo? Moi poucas.

Sentidiño

Ollo, non che digo que cando sintas pitidos no oído ou mareos, por exemplo, vaias directamente ao psicólogo. Pero si che propoño que se o/a médico/a ou otorrino/a descarta unha posible causa física, veñas a verme.

Cando as emocións non son expresadas, son somatizadas

Hai persoas máis propensas a somatizar, sobretodo aquelas que non expresan as súas emocións. Non se trata dun problema mental, senon que é consecuencia da relación que existe entre mente e corpo.

Párate un momentiño a observarte…

Como estás agora físicamente?
Acumulas tensións?
Cres que poderían estar indicándoche algo?

Escoita ao teu corpo e dalle o que necesita.

Psicóloga Lugo

Janet Díaz

Bibliografía

O´Sullivan, S. Todo está en tu cabeza. Ariel (2016).

Consellos para manexar a ira |Psicólogo Lugo

A ira é unha emoción básica e universal: enfadarse non só é normal, senon que tamén é necesario. Sen embargo, cando a ira é demasiado frecuente ou desproporcionada, convértese nun problema.

Se estás máis irascible do habitual, será moi frecuente que ante un pequeno xesto ou ante calquera comentario que non che agrade, te poñas feito/a unha fiera. Se este é o teu caso, toma nota das seguintes recomendacións. Faino por ti e pola xente que te rodea 😉

7 consellos para manexar a ira

1. Reláxate

Aprende a relaxarte: ioga, meditación, exercicios respiratorios, Mindfulness, etc. Pero para que calquera destas opcións (ou outras) che funcionen, debes practicar.

O máis sinxelo é empezar por facerte máis consciente da túa respiración. Cando notes que a ira se quere apoderar de ti, respira profunda e lentamente durante polo menos medio minuto. Comprobarás como este simple xesto che axuda a que o enfado non vaia a máis.

2. Tempo fóra

Cando sintas que che empeza a ferver o sangue, o mellor é que te alexes da situación que che xera a ira. Ollo, nada de marchar dando un portazo acordándote de tódolos santos e virxes; isto só facilitará que a ira siga aumentando. Sei que é complicado, pero se logras apartarte da situación que te cabrea dun modo tranquilo, seráche máis doado apaciguar ese enfado.

3. Expresa a ira

Busca formas sanas de expresar a ira (os berros, insultos, golpes, etc. non o son). Tan importante como relaxarte e apartarte da situación que te enfada, é saber expresar a ira axeitadamente. Se es capaz de decir asertivamente que estás anoxado/a e o motivo do teu cabreo, conseguirás evitar que a ira se acumule e que acabes estoupando ás bravas.

4. Evita situacións ou persoas coas que acostumes a cabrearte

Para que expoñerte a situacións ou persoas que facilitan que sintas ira? Se sabes que aborreces a fulanito, para que quedas con el?! Si, xa sei que a veces a cousa se complica, sobretodo se estoxas ao teu xefe/a, veciño/a… Para estes casos este consello non che sirve, céntrate no anteriormente dito ou nos puntos seguintes.

5. Descansa

É importante que durmas as horas necesarias. Terás notado que cando estás cansado/a as túas reaccións de ira son máis frecuentes e/ou máis intensas. Neste enlace poderás ler uns consellos para conseguir durmir máis e mellor.

6. Relativiza

Debes ter claras tres verdades universais:

Non es perfecto/a
Os demáis tampouco o son
O mundo non funciona como a ti che gustaría

Non todo é ou bo ou malo, ou blanco ou negro, ou todo ou nada, ou triunfo ou fracaso… Hai puntos intermedios. Se tes isto en conta, non te poñerás coma unha hidra cada vez que algo non saia como esperabas. O que en principio parece terrible, se o miras con obxetividade, deixará de ser tan malo.

7. Sentido do humor

O sentido do humor é a capacidade de encontrarlle algo divertido a calquera situación. Ridiculiza as situacións serias, relativiza os teus problemas cun chisco de humor. Non esquezas que a ledicia é unha emoción contraposta á ira. Máis patas de galo creadas por risas, que arrugas de ceños fruncidos por enfados!

Consulta ao teu psicólogo

Se xa aplicaches estes consellos e o teu nivel de ira segue moi elevado, estoupas con moita facilidade e non consegues controlarte… Entón é o momento de acudir ao psicólogo, faino canto antes!

Psicóloga Lugo

Janet Díaz Portela

A baixa tolerancia á frustración – Psicóloga Lugo

A frustración é ese sentimento de impotencia que se xera cando non consegues o que te propoñías ou o que esperabas. Esta claro que é imposible que poidas satisfacer tódolos teus desexos, pero ainda sabéndoo, frústraste.

Que nos acostuma a producir frustración?

Non aceptar as nosas propias limitacións. Un burro, por moito que o intente, nunca chegará a ser un cabalo de carreiras. O burro é un animal fantástico, símbolo de forza, nobleza e traballo (ademáis de ser moi bonitiño), pero nunca será un gran galopador. Que hai de malo nisto? Nada, sempre que o animal acepte as súas características e non pretenda ser o que non é.
Non aceptar as limitacións ou as decisións doutras persoas. Por exemplo, esa rapaza que tanto che gusta e que non quere saber nada de ti. Por moito que porfíes, que o desexes ou que lle prendas unha vela á virxe, se a esa persoa non lle gustas, pois non lle gustas. E punto.
Non aceptar as condicións ambientais. Como cando unha tormenta de verán que che impide disfrutar dunha tarde de domingo de sol na praia. Como no punto anterior, hai cousas que non dependen de ti; non es todopoderoso/a, nin ti, nin ninguén.

Tolerancia á frustración

É fundamental entender que non conseguir o que queres non é un terrible fracaso. Os erros e os problemas forman parte da vida, e deles sácanse os máis valiosos aprendizaxes.

Frustracións do día a día

Refírome aquí as frustracións triviais, como que chova e non levar paraugas, non atopar onde aparcar ou incluso que trone e falle a liña telefónica durante un par de horas.

Se tes unha baixa tolerancia á frustración, ante situacións como estas, quedaraste anclado/a nas emocións desagradables. En vez de buscar posibles solucións, instalaraste na queixa contínua, buscarás culpables e quedarte con ese run-run na cabeza (que de nada che serve).

Estas frustracións cotiás, se non as xestionas ben, acaban facendo que esteas de mal humor toda a xornada. Porque ter un mal día, é simplemente estar dándolle voltas a ese contratempo que sucedeu, ignorando todos os aspectos positivos que houbo. Ademáis, o mal humor acostuma a proxectarse nos demáis; convertes ese día nun mal día e fas que tamén o sexa para as persoas do teu arredor.

Pode parecer unha tontería, pero saber tolerar as frustracións pequenas, vaiche a axudar moitísimo a tolerar as frustracións grandes. Non esquezas que para saber correr, hai que saber andar.

Como se consegue tolerar a frustración?

Aceptando que non sempre salen as cousas como queres. É imposible que controles tódolos aspectos da túa vida, por moito que o intentes, non o conseguirás.
Non centrándote nos aspectos negativos da vida. Moitos dos teus desexos non son necesidades que teñas que cubrir neste intre, se non se cumplen inmediatamente, non dramatices.
Aceptando as emocións desapracibles que acompañan á frustración. As máis comúns son o enfado, a ira, a rabia… Pero tamén pode ir acompañada de ansiedade, angustia, tristeza, culpa, etc. Aprende a xestionalas.
Buscando alternativas para acadar a túa meta ou para cambiala. Para lograr o teu obxetivo seguramente haxa vairos camiños, non te centres só nese que non che funcionou. E si se trata dun obxetivo inalcazable, cambia de meta.

Lembra

Se aprendes a tolerar a frustración non reaccionarás desmesuradamente ante calquera inconvinte, vivirás con menos estrés e serás capaz de ver nos problemas oportunidades.

Psicóloga Lugo

Janet Díaz

As excusas baratas acábanse pagando caras…. Medo!

Érase unha vez un raposo esfameado que buscaba polo monte algo que levar á boca. De repente, viu unha árbore chea de froitos maduros… “Mmmm, que boa pinta teñen, que decilicia!”.

Achegouse á árbore e comezou a trepar, subiu a primeira parte con éxito, pero ao chegar á metade do tronco asustóuse, mirou para abaixo e pensou “ainda vou caer” (debía de ser un raposo de Lugo). Entroulle o medo… Miraba hacia arriba, hacia os froitos, e miraba hacia abaixo, hacia o suelo. Miraba hacia arriba, hacia os froitos, e miraba hacia abaixo, hacia o suelo.

Decidiu baixarse.

O raposo deitóuse nun prado ao lado da árbore e pensou: “bah, nin tiña tanta fame, nin os froitos parecían tan deliciosos”.

Trampa psicolóxica

Tanto ti coma eu sabemos que o raposo se deitou vencido, e que moitas veces nós somos como o raposo. Sabemos o que queremos, vémolo, ulímolo, incluso podemos saborealo na nosa imaxinación. Pero danos medo o que temos que arriscar para chegar a alcanzalo.

O problema non é o medo. O problema é decirnos a nós mesmos que non temos fame ou que os froitos non teñen tan boa pinta. Aquí está a trampa.

Como superar o medo

O primeiro paso para superar o medo é poñer as cartas boca arriba. Decirte a ti mesmo/a o que sintes, como estás e o que desexas. E por suposto, non avergoñarte por non conseguilo.

O que debes evitar é inventarte escusas e autoxustificacións para quedarte máis tranquilo/a por non estar conseguindo o teu obxetivo. Decirte cousas como “bueno, tampouco estou tan mal”, ou “eso tampouco me importa tanto”, ou “non me apetece tanto conseguilo” son disculpas que podes acabar crendo. E ahí amigo/a, está a verdadeira traxedia.

Sexamos honestos/as, poñámonos metas con confianza e non nos inventemos con escusas rancias para non loitar polos nosos obxectivos.

Aquí é onde comeza a valentía, sendo sincero/a contigo mesmo/a. Sincerándote co que desexas, con coraxe. Ollo, o coraxe non é actuar sen medo, senon actuar a pesar de sentilo.

Janet Díaz

Psicóloga en Lugo

Manipulación psicolóxica: o chantaxe emocional

Todos/as fomos (ou somos) víctimas de chantaxe emocional nalgún momento da nosa vida. E se facemos exame de conciencida, comprobaremos que seguramente tamén o aplicamos nalgún momento… De sabios/as é rectificar.

Que é o chantaxe emocional?

O chantaxe emocional é basicamente unha forma de manipulación psicolóxica que empregan algunhas persoas para conseguir un obxetivo, onde xeralmente o afecto é a moeda de cambio.

Pode esconderse detrás de frases aparentemente tan inofensivas como:

“Se de verdade me queres, quedaríaste aquí conmigo” .

“Se de verdade che importase, non irías a…”.

“Se me quixeras, non o farías”

“Ti decides, pero atente ás consecuencias”

Aquí o afecto, o cariño ou o amor emprégase instrumentalmente e chantaxéase cos sentimentos coa finalidade de conseguir un beneficio, buscando na outra persoa o sentimento de culpabilidade, de obriga ou de medo.

Está xustificado nalgún caso o chantaxe?

Rotundamente non. Utilizar o afecto, mellor dito, aproveitarse del, non é nin ético nin saudable. “Quérote si fas isto que eu quero, e se non o fas non te quero”. Condicións deste tipo non son algo que alimenten a unha relación precisamente de confianza ou de amor, non cres?

O chantaxe emocional, desgraciadamente, é moi habitual nas relacións de parella, pero incluso entre familiares e amigos/as. Aparece asimesmo entre pais/nais e fillos/as e, a pesar de que a miúdo son os propios proxenitores os que poden facer moito chantaxe aos seus retoños, tamén hai moitísimos fillos/as que para controlar ou manipular aos seus pais/nais o utilizan con mensaxes como: “claro, ti estás todo o día traballando, se me quixeras estarías aquí conmigo”, “non me fas caso, eso é que non che importo”,”xa que non estás nunca conmigo, polo menos dame diñeiro”.

Condicións e ameazas

No chantaxe emocional hai condicións “se non fas isto, eu vouche a quitar aquilo” e tamén ameazas “se non actúas así, vai a ocorrer isto”. E, obviamente, as consecuencias de non facer o que o manipulador/a quere son malas: humillacións, arrebatar algo, ignorar… Sempre, sempre, sempre hai un castigo.

O/a chantaxista manipula sentimentos como a culpa, o remordemento ou a responsabilidade e nos peores casos emprega o medo “ah, ti saberás, vaite, vaite, a ver si cando volvas non estou”, “un día destes vasme perder”. Tratan de deixar ao outro coa alma en vilo, incluso chegan a simular, ou esaxerar, enfermidades con tal de conseguir os seus desexos.

Perfil psicolóxico do/a chantaxista emocional

O/a chantaxista emocional está habituado a manipular aos demáis para conseguir beneficios persoais. Non todos/as presentan os seguintes ragos, ainda que tenden a mostrar unha boa parte deles:

Autoestima baixa. Por iso están constantemente provocando demostracións continuas do amor da súa parella, familiares ou amigos/as.
Coñecen os puntos débiles das persoas do seu entorno e non dubidan en aproveitarse deles sen ningún reparo cando lles é necesario.
Non son empáticos/as.
Acostuman a ser persoas moi controladoras. Intentan dominar o comportamento dos demáis, e se teñen que recurrir á intimidación e as ameazas farano, xa sexa dun xeito máis ou menos sutil.
Son perseverantes. Non paran ata conseguir o que queren.
Suelen ser persoas cercanas, afectivamente falando.
Son moi esixentes e non se dan por satisfeitas nunca. Sempre van a querer máis.
Opoñen gran resistencia e rara vez dan o seu brazo a torcer. Se non se acatan os seus desexos, mostraran o seu enfado da peor maneira.
Ameazan contínuamente (non sempre se trata de ameazas directas).
Actúan con prepotencia e rixidez. Queren dominar as conversa e ter sempre a razón, cabréanse cando lles levan a contraria e encántalles ser a guinda do pastel.
Teñen unha baixa tolerancia á frustración e, ademáis, están acostumados/as a ter todo o que queren.

Consello

Alguén que che fai chantaxe emocional non che quere ben.

O/a chantaxista actúa movido/a polos propios intereses e xoga coas emocións das persoas con total impunidade. Culpabiliza, ameaza e provoca medo para así conseguir o que quere. Se non o consegue, fará todo o posible para que a súa víctima crea que é “mala” por non ceder as súas demandas.

Aléxate destas persoas canto antes mellor!

Psicóloga Janet Díaz

Dille a un psicólogo como conduces e dirache como es

Un feito tan cotiá como conducir revela moito de nós. Normalmente non acostumamos a analizar como conducimos, nin moito menos nos cuestionarnos se o noso estilo ao volante é unha manifestación da nosa personalidade e dos nosos problemas emocionais.

A personalidade ao volante

A nosa personalidade inflúe indiscutiblemente na forma que temos de conducir. Para manexar un coche precisamos dunhas destrezas de coordinación motoras, pero só con isto non abonda. Temos que decidir se aceptamos ou non as normas de circulación e ademáis temos que tomar moitísimas microdecisións ante situacións ambiguas. E de que depende isto? Da nosa personalidade e das nosas emocións.

Como ser un bo conductor en Lugo (ou en calquera outro lugar)

Para ser un bo conductor hai ter bos reflexos, controlar os cambios de velocidade, a freada, a posición das mans no volante e demáis elementos técnicos. Pero tamén é fundamental saber xestionar as nosas emocións e tolerar a incertidumbre.

Os pilares básicos da boa conducción son: ser sensatos, racionalizadores e saber atemperar as emocións. Aspectos nos que precisamente máis floxos andamos… E digo eu, isto onde se aprende? Nas autoescolas non o ensinan, non concesionarios tampouco, nas aseguradoras máis do mesmo… Nin sequera se comproba nas probas psicotécnicas!

En xeral, conducimos dominados polas nosas emocións e, en máis ocasións das desexadas, acabamos perdendo o control. Excusas como “é que tiven un mal día” non serven. Quen é o que conduce, o mal día ou ti? Quen toma as decisións, o mal día ou ti? Es ti o que pisa o acelerador porque non sabes xestionar esa ira que che provocou un comentario do xefe. Es ti o que se salta as normas porque non toleras a frustración ao non conseguir chegar aos obxetivos de vendas… Es sempre ti. Ti de boas, ti de malas, tin con présa, ti tranquilo, ti cabreado, ti feliz… Conciénciate, se conduces coma un toleirán é responsabilidade túa, non das túas circunstancias.

Así que se tiveches algún conflicto familiar, no traballo, se rifaches cun amigo ou o que sexa que che pase, non descargues o teu malestar na carretera. Vaite ao ximnasio, turra contra unha parede, pero non poñas en perigo a túa vida, nin a dos demáis.

Que hai detrás dun conductor hostil?

Sinxelo: unha persoa que ademáis de ter unha pobre autoestima, carece de autocontrol e non sabe xestionar nin os seus problemas nin as súas emocións. Sabedes a que tipo de conductores me refiro? A eses que se inchan ao volante créndose os reis do asfalto, os que pensan que son intocables e fan cafradas sen ter en conta que na carretera hai máis persoas que poden sufrir as consecuencias das súas imprudencias.

Crense os reis da carretera porque iso apórtalles unha falsa ilusión de control. Si, falsa ilusión, porque a realidade é que non controlan nin os seus sentimentos. Por máis que aceleren, por máis cabalos que teña os seus coches ou por moitos coches que adianten, non se converten en seres superiores, só deixan claro cales son as súas debilidades.

Un coche non é un medio para demostrar nada, nin a un mesmo, nin aos demáis. Un coche é só un medio de tranporte. Utilizar o coche para cubrir necesidades, para ocultar debilidades ou para disimular carencias pon de manifesto que algo falla nese conductor, na súa autoestima e na súa seguridade. Por moi flamante que sexa o pepinazo que conduza, non lle vai axudar a converterse nunha versión mellorada de si mesmo.

Conducción como medio de expresión

O tipo de coche que temos, a cilindrada, a cor, a nosa maneira de conducir… Ao final é todo unha expresión de como nos movemos na vida, a tódolos niveis, e incluso pode ser máis real que noutros ámbitos. Nunha carretera non sabemos o que vai a ocorrer, por iso ao volante se expresa a personalidade tan vivamente, sen máscaras.

Se ti es unha persoa agobiada e cun medo terrible a morrer, a que che pase algo malo, que vas a facer? Ir a 60 cando podes ir a 100, por exemplo.

Se en cambio ti te cres o mellor do mundo, pero sintes que a xente non te valora, que fas? Colles o coche, ferro a fondo e fas todo o posible por deixalos a todos atrás… Que ninguén sexa capaz de adiantarte. Mecanismo de compensación activado!

As persoas moi obsesivas, por exemplo, á hora de aparcar teñen que deixar o coche completamente perfecto, e se está un chisquiño torcido volven a aparcar de novo ata que quede marabillosamente estacionado. E se detectan un rascón?Dra-ma.

As persoas pasivo-agresivas non pitan, non bracean, non enumeran aos nosos mortos ou aos nosos proxenitores. Pero veremolos sempre pegados ao noso cu. Ainda que non o manifesten abertamente, rezuman hostilidade, rezuman agresividade. Tamén os recoñecerás porque non che facilitarán as incorporacións.

Como lle pode axudar un psicólogo a un conductor

Cando un conduce mal, en moitísimas ocasións, é porque non se atopa ben. Ven a verme!

A conducción temeraria é un sinal de que algo en ti non está ben (polo menos na maioría das ocasións). Obsérvate e se detectas algún problema sempre podes acudir a un psicólogo.

Mentalizate de que os coches son armas de doble gume, pódente levar máis rápido, pero tamén podes acabar tendo un accidente. Así que cando te montes no coche, en vez de intentar solucionar os problemas pisando o acelerador, centrarte no que estás facendo: conducir.

Janet Díaz Portela

Psicóloga en Lugo

Como detectar a un envexoso

A envexa é un sentimento moi humano, pero hai humanos que envexan demasiado. Trátase dunha emoción que ten que ver co desexo que xorde cando vemos algo que queremos que non posuimos. Éntranos polos ollos, vemos ese coche fantástico, esa persoa excepcional, e ao decatarnos de que nós o non temos ou non o somos, empezamos a experimentar un anhelo dañino. A peor envexa non é a que ten que ver con obxetos, “quero ter unha casa coma a do veciño”, e moitísimo peor a envexa existencial “quero ser como Martiño”.

Algúns cren que a envexa e os celos son o mesmo. Non é así, ainda que estas emocións vaian da man, se mesturen e se aviven mútuamente, son cousas distintas. Os celos emerxen de algo ou alguén que consideras teu (como a túa parella). A envexa, en cambio, non nace do que ti tes, senon do que o outro ten e ti non.

Características das persoas envexosas

Comparación constante

As persoas envexosas están constantemente comparándose cos demáis. É habitual que se sintan ofendid@s por persoas que nin sequera coñezan, xa sexa polo seu aspecto físico, pola forma de vestir, pola intelixencia, pola forma que teñan de comportarse ou polo seu traballo, entre outras moitas características.

“Se eu tivera os seus estudios daríalle mil voltas”, “fíxate, crese mellor ca min porque se vai de vacacións”.

Os envexosos comparan as súas vidas coas dos outros incesantemente. Calquera aspecto desexable dunha persoa (apariencia, personalidade, educación…) interprétano como unha ameaza porque lles fai sentirse inferiores. Non coñecen a admiración, só a envexa.

Burlas

Son persoas que tenden a desacreditar a calquera persoa por calquera motivo, o cal non ten porque ser malo necesariamente, pero que elas sentenciarán coma un aspecto reprochable.

Critican por cousas como: “non ten traballo”, “non ten parella”, “está sempre divetíndose”, “liga moito”.

Estas situacións non son adversas, pero a persoa envexosa empregaráas para lanzar o dardo envelenado co fin de burlarse do outro, co afán de menospreciar.

Quítanlle o mérito aos demáis

Quítanlle aos outros a importancia dos seus logros. Para eles os demáis conseguiron o que teñen gracias á sorte ou porque alguén lles axudou. Nunca é o resultado do esforzo persoal.

“A ese tiveron que regalarlle o aprobado”, “sempre o demo ten sorte”, “nos últimos tempos vaille moi ben no traballo…ten que estar metido nalgún asusto turbio!”

Fan o posible para evitar que ninguén destaque, e se teñen que inventar ou contar medias verdades para desacreditar os logros de outras persoas, farano.

Desalientan

Intentan convencer á xente de que non fagan determinadas cousas. Pretenderán disuadirte para que non avances con excusas varias, para que? Para evitar que poidas destacar máis ca eles.

“Iso non é para ti”, ”non perdas o tempo con iso”, ”para que o vas a facer? Se ao final non che vai a valer de nada”.

Venderancho como unha recomendación, pero moito ollo, non buscan o teu ben, só o deles.

Oféndense por todo

Ao envexosos hai que tratalos con pinzas para non ferilos, eles poden esparcir m**** a diestro e siniestro, pero que non te tente o demo de decirlles algo. Calquera crítica, por moi constructiva que sexa, vana a tomar como un ataque persoal.

“É o que me faltaba, que precisamente ti me dixeras isto”, “pero que dis? Que me estás vacilando?!!”, “non tes ningún dereito a falarme así”.

Aprovéitanse e desprecian ás persoas “populares”

Se ti te gañas certa reputación, podes estar segur@ de as persoas envexosas van a atacar inmediatamente. A estratexia que empregarán será que eles xa te coñecían antes de que acadaras o teu logro, soltarán rumores mal intencionados sobre ti, botaranche en cara cousas que se supón que fixeron por ti (como se fosen altruistas), e todo para que? Para facerche dano.

“Despois de todo o que eu fixen por ti”, “esa xa sei eu como conseguiu o éxito…”, “tíñalo que coñecer fai uns anos, daba vergoña!”.

Resumindo

As persoas envexosas son parásitos que tratarán de devorar a túa ledicia. Por moito que che digan o contrario, a elas non lles interesa que a ti che vaia mellor, senon que che vaia peor.

Aléxate dos envexosos!

Janet Díaz Portela

Psicóloga social e sanitaria

Col. G-5097

Por que temos medo?

O medo é unha emoción básica provocada pola percepción dun perigo (real ou imaxinario) e, como o resto das emocións, é indispensable para a nosa supervivencia. Cando nos atopamos ante unha ameaza sentimos medo e, automáticamente, póñense en funcionamento unha morea de cambios no noso cerebro que teñen como finalidade prepararnos para fuxir.

Agora somos moi urbanitas (uns máis ca outros), pero houbo un tempo no que os nosos antepasados vivían en cavernas rodeados de innumerables perigos. Si se atopaban cun depredador, o medo facía que se quedasen paralizados evitando que se percatasen deles, ou ben que escapasen en busca dun refuxio seguro. Por iso, ainda que a día de hoxe non nos asexen leóns, cando sentimos medo o noso cerebro manda ordes ao noso corpo para fuxir, atacar (se nos sentimos fortes) ou paralizarnos (se nos atenaza o pánico).

Que pasa cando sentimos medo?

O medo actúa a nivel cognitivo e, sobretodo, a nivel fisiolóxico. Cognitivamente provoca bloqueo, por iso cando témolo medo no corpo nos resulta tan difícil pensar. Pola contra, o medo a nivel fisiolóxico actívanos, ponnos en estado de alerta, preparándonos para fuxir en caso necesario.

Tod@s sentimos algunha vez medo e sabemos por experiencia propia que:

as pupilas dilátanse e os ollos abrense tanto que parecen saírsenos das órbitas. Esto sucede porque así amplíamos o campo visual, e podemos detectar con máis facilidade calquera posible ameaza,
o corazón parece saírsenos do peito e aumenta a presión sanguínea. Por iso temos esa sensación de taquicardia e/ou formigueo nas extremidades,
detéñense as funcións non esenciais, como a dixestión, para aforrar enerxías para o que realmente importa: fuxir. Motivo polo que ao experimentar medo notamos un nó no estómago ou teñamos incluso náuseas,
aumenta a tensión muscular para poder escapar. Isto provoca que sintamos certo tremor e calambres nas extremidades.

A que lle temos medo?

O que ten cu, ten medo, non si? Existe unha lista interminable de situacións, ideas ou obxetos capaces de xerarnos medo. Algunhas están relacionadas co entorno natural ou con medos ancestrais como as tormentas, a altura, a escuridade, o sangue, certos animais, etc. Outras, en cambio, son máis modernas como o medo ás agullas, aos paiasos, a voar, aos ascensores, a ir ao dentista, a perder o teléfono móbil…

Na maioría dos casos somos perfectamente conscientes dos elementos aos que lles temos medo. Se por exemplo unha persoa que lle ten medo aos cans, sabe identificar o seu temor estupendamente. Sen embargo, exiten medos moitísimo máis sutiles, deses dos que case nin nos decatamos e que poida que nin recoñezamos. Se unha persoa non se atreve a deixar a súa parella ainda que estea ata as narices dela, por exemplo, poida que sexa por medo á soidade, ao abandono ou aos cambios. Moito coidado con eses medos que nos impiden avanzar e nos converten en persoas insatisfeitas.

As orixes dos medos

1. Medos innatos, os que nos veñen de serie

Nun experimento recente púxose a proba a hipótese de que evolutivamente temos unha predisposición (ollo, unha predisposición non é unha norma) a temer a certos animais como as arañas ou as serpes, xa que o veleno dalgúns destes bichos son perigosos para o ser humano.

O estudo foi levado a cabo por Hoehl, Hellmer, Johansson e Gredeack (2017) con bebés de seis meses. Estes investigadores preguntábanse como era posible que os alemáns poideran ter un medo tan arraigado ás arañas ou ás serpes, tendo en conta que moi difícilmente podían atoparse con especies velenosas destes animais.

Para demostrar se o noso arcaico mecanismo cerebral é capaz de identificar potenciais perigos, crearon un experimento que consistía en ensinarlles varias fotografías a uns bebés alemáns. Algunhas das fotos mostraban flores ou peixes, e noutras aparecían arañas ou serpes. Para que? Pois para ver se había diferenzas nas respostas fisiolóxicas ante os dous tipos de imaxes.

Reaccionaron de forma distinta? Si, as pupilas dos meniños dilatábanse moitísimo máis coas fotos nas que aparecían as arañas e as serpes, mostra clara da activación do sistema cerebral do medo.

2. Medos adquiridos

Son os medos que van surxindo según o que experimentamos nas nosas carnes morenas (nesta época do ano máis ben brancas), o que observamos nos hábitos dos demáis e o que nos dictamina a sociedade na que vivimos.

Vouvos a falar agora dun macabro experimento clásico da psicoloxía: o caso do pequeno Albert. Con este estudo demostrouse que o medo se pode aprender mediante o condicionamento clásico e tamén como resultado de sufrir algún suceso traumático.

Ao psicólogo Jonh B. Watson, no ano 1920, ocorreuselle a fantástica idea de meter a un meniño de once meses, chamado Albert, nunha habitación a interactuar cunha rata de laboratorio. Ata aquí todo ben, o pequeno non lle tiña ningún medo ao animal e manoseábao sen ningún reparo.

Agora ven a parte menos ética: nas seguintes sesións, cada vez que o meniño tocaba ao roedor soaba un ruído moi forte e desagradable que asutaba ao pequeno Albert, ata o punto de facerlle chorar. Tras sete repeticións, o cativo aprendeu a terlle terror á rata; choraba ao vela sen necesidade de escoitar o molesto son.

Por se fose pouco terlle pánico ás ratas, este temor aprendido extendeuse a obxetos ou animais con pelo blanco. O pequeño Albert colleulle medo non só ás ratas, senon tamén a calquera animal ou cousa con pelo: cans, coellos, peluches, abrigos de pelo e incluso lle temía a Papá Noel (polas barbas blancas). Coitado pequeno Albert!

Lembra

Temos un cerebro programado para sobrevivir; se nos sentimos en perigo o medo prepáranos para escapar coa finalidade de poñernos a salvo (a pesar de que a ameaza só estea nos nosos pensamentos e non sexa real).

Está claro que nacemos coa alarma do medo programada, que dende que somos pequen@s adquirimos medos e que de maiores continuamos coleccionándoos. Cae de caixón, se aprendiches a ter medos, tamén podes aprender a vencelos.

Non deixes que os teus medos che impidan avanzar. O medo ten que protexerte, non limitarte.

Artigos e vídeos de referencia:

Itsy Bitsy Spider…: Infants React with Increased Arousal to Spiders and Snakes. Stefanie Hoehl, Kahl Hellmer, Maria Johansson and Gustaf Gredebäck. Front. Psychol., 18 October 2017 | https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.017103

Fragmento do experimento do pequeno Albert.

Janet Díaz Portela

Psicóloga social e sanitaria

Col. G-5097